İklim değişikliğiyle savaşta önemli araç: Uydular

Uydular bugün iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini araÅŸtırmada bilim insanlarının kullandığı en önemli araçlardan biri. Avrupa Uzay Ajansı’nın Sentinel uyduları, kutuplardaki buz oranını, yok olan ormanları, deniz ve okyanusların yükselen su, ısı ve tuzluluk seviyelerini ve hatta büyük ÅŸehirlerden salınan sera gazı miktarını ölçme kapasitesine sahip.

Avrupa Uzay Ajansı’nın bugün dünyanın yörüngesinde 7 sentinel uydusu var. Bu uydulardan elde edilen veriler Ä°talya’nın baÅŸkenti Roma’da bulunan Dünya Gözlem Merkezi’nde deÄŸerlendiriliyor.

Dünya Gözlem Merkezi’nin Bilim Strateji departmanı baÅŸkanı Michael Rast, Sentinel 2A ve Sentinel 2B uydularının aynı yörünge üzerinde döndüğünü ve bu ÅŸekilde sadece 5 günde tüm dünya yüzeyini gezerek veri topladıklarını belirtiyor. Rast’a göre uyduların sık ve sürekli veri toplaması “karar vericilere neyin deÄŸiÅŸtiÄŸi, neyin çok hızlı deÄŸiÅŸtiÄŸi, insanoÄŸlunun hangi uygulamalarından vazgeçmesi gerektiÄŸi gibi konularda önemli bilgiler ve ipuçları veme noktasında büyük önem arz ediyor.”

Dünya Gözlem Merkezi Direktörü Josef Aschbacher ise uydulardan son dönemde gelen verilerin karbondioksit oranının daha önce hiç olmadığı kadar yükseldiÄŸini gösterdiÄŸine dikkat çekiyor. Son 800 bin yıllık zaman haritasından faydalanan Aschbacher, deÄŸerlerin hep milyonda 300 oranının altında kaldığını ve son yüzyılda birden milyonda 400 oranına ulaÅŸtığını ifade ediyor. Aschbacher, “son 100 yılda insanoÄŸlunun hareketleri doÄŸrultusunda karbondioksit oranı kayda deÄŸer ÅŸekilde yükseldi” diyor.

Doğa harikası Camargue yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Fransa’nın güneyinde bulunan Camargue vahÅŸi tabiatıyla tanınan bir bölge. Ancak Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin neden olduÄŸu yükselen deniz suyu bu bölgeyi sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.

Bilim insanları pek çok noktada olduğu gibi burada da yaşanan değişimi gözlemlemek için uydulardan faydalanıyor.

Camargue kıyılarında 1980’li yıllarda Akdeniz’de yükselen suları durduma hedefiyle bir deniz bariyeri kuruldu. Fakat bariyer amacına ulaÅŸamadı. O dönemde su seviyeleri her yıl birkaç milimetre ilerliyordu. Uydulardan gelen görüntüler ise günümüzde su seviyesinin çok daha hızlı bir ÅŸekilde yükseldiÄŸini gözler önüne seriyor.

Anis Guelmami and Jean Jalbert hayatlarını Camargue’ın deniz seviyesi altında kalan sulak arazilerini araÅŸtırmaya adayan iki bilim insanı.

Bölge son iki yılda ciddi kuraklık sorunuyla karşı karşıya kaldı, ve son 20 yılda bölgedeki ortalama sıcaklık 1 derece yükseldi. Değişim hemen göze çarpmasa da kayda değer.

Uzay bilimci Guelmami, Avrupa’nın Sentinel uydusu ile Nasa’nın Landsat uzay aracını kullanarak Akdeniz kıyılarındaki deÄŸiÅŸimlerin belirlenmesi üzerinde çalışıyor. Bulguları Camargue kıyılarının son 30 yılda 200 metre kadar içeri doÄŸru gerilediÄŸini gösteriyor.

Guelmami uydu verilerinin durumun sanıldığından daha ciddi olduğunu gösterdiğine dikkat çekiyor:

“Son yıllarda altimetre uydularından gelen ve deniz seviyesini ölçmemize fırsat tanıyan rakamlar, suların önceden elde ettiÄŸimiz verilerin gösterdiÄŸinden çok daha hızlı bir ÅŸekilde yükseldiÄŸini ortaya koyuyor. Uydu verilerine göre ÅŸu anda deniz seviyesi yılda 4,8 milimetre ilerliyor ki bu alarm verici bir durum, önceki verilere göre yılda 3,4 milimetre yükseldiÄŸini düşünüyorduk.”

Jean Jalbert Camargue’daki ise durumun ciddiyetini ÅŸu ÅŸekilde açıklıyor:

“Camargue bir delta, yani oldukça genç bir jeolojik yapı. En fazla 10 – 12 bin yaşında. Ä°nce bir tortul tabakadan oluÅŸuyor. Bu tortular kendi ağırlıkları altında sıkıştırılmış bir zemin oluÅŸturmaya devam ediyor. Böylece Camargue her yıl yaklaşık 1 milimetre batıyor. Ve aynı zamanda deniz seviyesi de yükseliyor. Yüzyıl sonuna kadar deniz seviyesi 1 metre hatta 2 metre yükselebilir. Camargue’ın 1 metre su altında kaldığını düşünürseniz sonuçların neler olacağını tahmin edebilirsiniz.”

Camargue küresel ısınmanın sonuçlarından sadece bir tanesi. Küresel deniz seviyesi 1900 yılından bu yana yaklaşık 25 santimetre yükseldi. Önümüzdeki yıllarda deniz seviyesinin çok daha hızlı bir şekilde yükselmesi bekleniyor.

Jalbert konunun sadece ekosistemi korumak olmadığını belirtiyor. Suların yükselişi milyonlarca kişinin yaşam alanını tehdit ediyor:

“Burada yaÅŸanan ÅŸey dünyanın birçok noktasında da yaÅŸanıyor. Camargue’da on binlerce kiÅŸinin bu deÄŸiÅŸimden etkilendiÄŸini görmek gerek. Fransa’da, 740 bin hektar toprak ve 300 bin bina deniz seviyesinin 1 metre altında. Dünya ölçeÄŸinde 370 milyon kiÅŸi deniz seviyesinden en fazla 5 metre yüksekte oturuyor. İçlerinde New York, Tokyo ve Lagos’un da bulunduÄŸu 136 büyük ÅŸehir deniz seviyesinde. Çok büyük sorunlarla karşı karşıya kalacağız ve bu alanların hepsini koruyacak imkanlara sahip deÄŸiliz. Bu nedenle bazı noktalarda mücadele etmeyi ama çoÄŸunlukla geri çekilmeyi ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine, onun etkilerine uyum saÄŸlamayı öğrenmeye mecburuz.”

Kaynak: tr.euronews.com