Mars Kraterindeki Çığır Açan Keşif

NASA’nın Perseverance keÅŸif aracı, Mars’taki Jezero kraterinin bir zamanlar, uzaylı yaÅŸamının izlerini taşıyabilecek küçük bir nehre baÄŸlı bir göl olduÄŸunu doÄŸruladı. 

Çorak Kızıl Gezegen milyarlarca yıl önce suyun akışını destekleyecek kadar kalın bir atmosfere sahipti.

Bir nehir kanalının kalıntılarının hala görülebildiği kraterde eskiden yer alan 100 metre derinliğindeki gölün, çöküntünün doğu kenarını aşacak kadar yüksekte olduğu düşünülüyor. Öte yandan gölün boyutu zaman içinde hızla değişti, bu da sel veya daha yavaş çevresel değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir.

Fransa’nın Nantes ÅŸehrindeki Laboratoire de Planétologie et Géodynamique’te ve Perseverance görevinde yer alan bilim insanı Nicolas Mangold, “Daha önce Mars’ta hiç bu kadar iyi korunmuÅŸ katman bilgisine rastlanmamıştı” dedi.

Bu, Jezero’da bir göl ve nehir deltasının varlığını kesin olarak doÄŸrulamamızı saÄŸlayan kilit gözlem. Deltaya varışımızdan aylar önce hidrolojiyi daha iyi anlamak, gelecekte büyük faydalar saÄŸlayacak.

Imperial College London’dan ve Perseverance görevinden bilim insanı Sanjeev Gupta’ya göre bu deltanın daha iyi anlaşılması, “bölge hidrolojisindeki deÄŸiÅŸimi anlamanın anahtarı” ve “tüm gezegenin neden kuruduÄŸuna dair deÄŸerli bilgiler saÄŸlama potansiyeli taşıyor”.

Görüntüler, keşif aracının solunda ve sağında yer alan çift Mastcam-Z kameralarının yanı sıra araştırma ekiplerinin aracın kaya ve tortu örnekleri araması için en iyi bölgeyi seçmesine yardımcı olan Uzaktan Mikro Görüntüleyici (RMI) tarafından kaydedildi.

Bilim insanları, daha sonraki görevlerle dünyaya geri getirilebilecek bu örneklerin organik bileşiklere ve uzaylı yaşamına dair diğer kanıtları içermesini umuyor.

Bu tür örneklerin en olası kaynağı bu deltanın alt kısmında yer alıyor ama bilim insanlarının araştırması gereken tek önemli alan bu değil. Yaklaşık 2,2 kilometre uzaklıkta, uzay aracının kuzeybatısındaki yamaçlar, yani sarp oluşumlar Mars tarihini incelemek için hayati önem taşıyan daha eski kayaları barındırıyor.

Mangold, “Boyutu 1,5 metreye varan kayaların bulunduÄŸu yamaçlarda, orada olması için hiçbir neden bulunmayan belirgin katmanlar gördük” dedi. Bu da gölü besleyen yavaÅŸ su yolunun, saatte yaklaşık 30 km. hızla hareket eden ve nehrin onlarca km. aÅŸağısına kayalar taşıyan ani seller tarafından dönüştürülmüş olması gerektiÄŸi anlamına geliyor.

Imperial College London’dan ve Perseverance görevinden bilim insanı Sanjeev Gupta, “Bu sonuçların örnekleme iÅŸlemi için kaya seçimi stratejisi üzerinde de etkisi var” ifadelerini kullandı.

Deltanın dibindeki en ince taneli malzeme, organik maddelere ve biyo-imzalara dair kanıt bulmak için muhtemelen en iyi şansımız. Ayrıca tepedeki kayalar, yerkabuğuyla bağlantılı eski kaya parçalarını örneklememizi sağlayacak. Her ikisi de Mars Örneklerinin dönüşünden (Mars Sample Return) önce kayaları örneklemek ve önbelleğe almak için ana hedefler.

Perseverance’ın yamaç görüntüleriyle ilgili makale Science dergisinde 7 Ekim’de çevrimiçi olarak yayımlandı.

Kaynak: cumhuriyet.com.tr